Birisine âşık olmak, gönül vermek anlamında kullanılan bir deyim. “Aba”, özellikle tekkelere mensup olan dervişlerin giydiği, kalın yün kumaştan, elbise üstüne giyilen bir çeşit üstlüktür. XII. yüzyılda yayılmaya başlayan tasavvuf felsefesi, kısa sürede rağbet görmüş, bu felsefe etrafında çeşitli akımlar ortaya çıkmış ve zamanla her biri bir tarikatın gelişmesine yol açmıştır. Aynı görüşe yönelen akımların odaklandığı eski tekkelerde klasik olarak bir cami veya mescidin yanı sıra, şadırvanlı bir iç avlu bulunurdu. Bu dört köşe avlunun etrafında dervişan hücreleri, büyük bir dershane, mutfak, kiler, ambar gibi bölümler olurdu. Kış aylarında dershanenin ocağı harıl harıl yanarak içeriyi ısıtırdı. Böyle bir dergâhta bir gün, sırtları abalı dervişler, Şeyh efendinin dersine ve tasavvuf bahsinde anlattıklarına o kadar dalmışlar ve kendilerinden geçmişler ki, arkası ocağa dönük olan bir dervişin sırtındaki aba, ocaktan sıçrayan kıvılcımla için için yanmaya başlamış. Dervişlerin hepsi kulak kesilmiş, Şeyhin anlattıklarını dinlemekte olduklarından, abası yanan derviş bile kendi sırtından çıkan dumanı fark etmemiş. Pir aşkına, yar aşkına (Tanrı aşkına) içi yanan derviş, dünya ateşinin farkına varmamış. Bu olay, dilimize, şimdilerde argo olarak kabul edilen bir deyimi kazandırmış.
KÖTÜ HUYLUDAN BİR ŞEY İSTEME
Bir derviş zorda kalmıştı. Birisi ona: “Çok zengin birisi var. Eğer senin zorda kaldığını bilirse sana yardımcı olacağını zannediyorum.” dedi. Derviş: Ben onu tanımıyorum, dedi. Adam: Ben seni ona götüreyim, dedi. Dervişi alıp zenginin evine götürdü. Derviş, karşısında dudağı sarkık, öfkeli ve asık suratlı bir adamı görünce hiçbir şey söylemeden oradan çıktı. Dervişi zengine götüren adam: “Niye bir şey söylemedin?” diye sorunca derviş: “Onun yapacağı yardımını asık suratına bağışladım” dedi. Ekşi suratlıdan bir şey istememeli; ona ihtiyâcını bildirmemelidir. Çünkü çirkin huyu ve kötü meşrebi yüzünden huzursuzluk olur. Yani isteğin yerine gelmediği gibi bir de huzursuz olursun. Gönlündeki gamı öyle birine söyle ki, güler yüzünden huzur ve rahat bulasın.
Kaynak: Hikayeler.com
Kalın sağlıcakla.
|