Türkiye'deki Yapı Denetim Firmaları görevini ne kadar doğru yapıyor? Ve bu firmalar hangi kurum tarafından denetleniyor? Bunları denetleyen kurumlar acaba gerekli onayı nasıl ve neye dayanarak veriyor? Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu herkes tarafından iyi bilinirken, buna karşı nasıl önlem alınıyor?

      1999 Körfez depreminden sonra Türkiye'de yeni bir sistem yaratıldı. Bu sistem depreme karşı doğru ve yerinde olan bir kararla yaratıldı. Ancak, Türkiye'de bu sistem ne kadar doğru çalışıyor ve nasıl çalışıyor? Kontrol eden de soran da yok. Herkes halinde memnun gibi. Ta ki bedelini ödeyeceğimiz zamana kadar.  İşte biz o zaman uyanıyoruz; ancak iş işten geçiyor.
      Türkiye'de işlerin nasıl yürüdüğünü herkes iyi biliyor. Adamı olan işini bir şekilde yürütüyor, olmayan da, "Benim kaderimde bu varmış" diyerek sorgulamaksızın kendini kader mahkumu görüyor ve hayatına o şekilde devam ediyor.

     Türkiye genelindeki bu adaletsizlik, kontrolsüzlük ve denetimsizlik almış başını gidiyor. Örneğin Yapı Denetim Firmaları inşaata uğramadan, inşaatları kontrol edilmiş gibi belgeleyip işlerini yürütüyor. Bunun örneği Saray'daki birçok inşaatlarda var. Ve işin daha da vahimi, bu firmaların bazılarının üstlendikleri inşaatların adreslerini bile bilmemesi. İşler işte bu şekilde devam edip gidiyor. Bizler de buna ‘Burası Türkiye’ diyoruz. Ancak vatandaş olarak hakkımızı aramaktan ziyade korkup kaçmayı tercih ediyoruz.

Yapı Denetim Firmalarının Görevleri

     Temel sisteminin, arsanın jeolojik yapısına göre tanzim edilen jeolojik rapora uygunluğu,
taşıyıcı sistemin TSE 500'e ve afet bölgelerine yapılacak yapılar hakkında yönetmeliğe göre hesaplandığını, binanın ısı yalıtım yönetmeliği, mühendislik ve mimarlık projelendirme esasları, imar planı diğer ilgili yönetmelik, standart ve şartnamelere uygunluğunu belirler.
     Yapıda kullanılan her türlü malzemenin, imalatın ve yapı elemanlarının standartlarına uygunluğunu test ederek test raporlarını ilgili idareye gönderir. Bakanlıkça ve Türk Standartları Enstitüsünce yeterliliği kabul edilen gerçek ve tüzel kişilere ait laboratuarlarda test ettirir.
      Beton kalıbı ve demir teçhizatı kontrol edilerek Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği eki örnek 5'e uygun tutanak tutulduktan sonra beton dökümüne müsaade edilir. Beton yapı denetim kuruluşunun yardımcı kontrol elemanlarının sürekli gözetiminde dökülür ve beton numuneleri, mutlak döküm yerinde ve sorumlu mühendis veya mimar ile birlikte deneyi yapacak laboratuar sorumlusu tarafından alınır.
      Yapı Denetim Kuruluşu, inşaatta çalıştırılan işçi ve ustaların, mesleğinin erbabı olduğuna dair sertifika ve kullanılan malzemelerin TSE’ye uygunluk belgelerini yapı müteahhidinden isteyebilir.
      Yapı Denetim Kuruluşunun uygun görmediği malzeme, işçi, kalfa ve taşeron, yapı müteahhidi tarafından derhal şantiyeden uzaklaştırılır.
      Yapı sahibinin isteği halinde, yapı müteahhidine ödeme yapmadan önce yapı sahibine ödemeye esas görüş bildirir.
      Yapı Denetim Kuruluşu yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren yapının taşıyıcı sisteminde meydana gelebilecek yapı hasarından dolayı 10 yıl süreyle, taşıyıcı olmayan diğer kısımlardaki yapı hasarından dolayı 2 yıl süreyle sorumludur.
      Peki, Yapı Denetim Firmaları yukarıda bahsedilen kontrolü ne kadar doğru ve sağlıklı şekilde yapıyor? Konu ile ilgili yaptığım bir araştırma neticesinde inşaat sahipleri Yapı Denetim Firmalarının gerekli kontrolleri yaptıklarını söylediler. Fakat biz Yapı Denetim Firmalarının işini yerinde ve gerekli kontroller dahilinde sürdürmediklerini düşünüyoruz.