Cahil insanlar zarar vericidir, lakin hepsi değil. Genel olarak en belirgin ortak özellikleri kendilerine verilen hiç bir bilgiyi kabul etmemeleri, kendi bildiklerini daima doğru kabul etmeleri yani; dediğim dedik çaldığım düdük şeklinde yaşayan insanlar olmaları.

Bu tip insanlarda, orta derecede agresiflik olumsuzluk vb özellikler zaman zaman kontrol altında, zaman zamansa kontrol dışında gözlemlenir. Kimileri insan öldüremezler, zarar veremezler ancak insanlara karşı çok kırıcı olabilirler. Genelde yalnız yaşamayı tercih ederler. Sevgiye ihtiyaçları vardır, bu olmazsa kötü yönde gelişme gösterirler.

İŞTE "BİZ BUYUZ"
Birileri bir başkasına yalakalık, dalkavukluk yapıyor diye kızmayın; çünkü onlar en azından on anlık riyakar değiller. İşte "biz buyuz" deyip dürüstçe yalakalığını ve dalkavukluğunu açıkça ifade ediyorlar. İkili oynayan birileri ise, çok ama çok daha tehlikelidir. Neyi ne zaman yapacağı belli olmaz. Çünkü iki yüzlüdürler... İki yüzlülerin ne yapacakları ve ne edecekleri hiç belli olmaz. İki yüzlüler yalakalardan ve dalkavukluk yapanlardan daha da tehlikelidirler.
Bana göre birilerine kızılması, tepki gösterilmesi, kin tutulması ve hafızalara oturtulup asla unutulmaması gerekenler, şahsi hesap ve çıkarları için inandıkları her şeyi paspas yapıp a veya b partisine destek vermek için türlü kılıflar hazırlayan ya da gerekçe üretenlerdir...

KİMİLERİ GELİŞMELERE AYAK UYDURURLAR
Bazı insanlar vardır zamanının önündedir. Sadece ne olacağını söylemez ne olması gerektiğini de söyler. Olaylara yön, insanlara ilham verir. Onlara "lider" deriz. Kimi insan vardır zamanın ruhuyla birlikte hareket eder. Onu anlar ve gelişmelere ayak uydurur. Onlara "çağdaş" deriz. Kimileri vardır sadece değişimi algılamamakla kalmazlar. Ondan korkarlar; ya ayrıcalıklarını yitirecekleri için ya da değişimin "bildikleri" dünyayı yok edeceği için...
Gelecekte onlara itibarlı bir yer olmayacağını düşünürler. Bu duyguları endişe veya kaygı boyutunda kalıyorsa onlara "tutucu" deriz. Ama tarihin tekerleğini geriye döndürmek için nafile bir çabaya girmişlerse, onlar düpedüz "gerici"dir.

KİMİLERİ GELECEĞİN GELMEMESİ İÇİN ELİNDEN GELENİ YAPARLAR
Tutucuların endişeli oldukları kesin ama gericiler, idealize ettikleri bir "altın çağ" veya "ideal dönem" fikrinden yola çıktıkları için bugünle kavga etmekle kalmazlar. Geleceğin gelmemesi için ellerinden geleni artlarına koymazlar. Bu umutsuz çabaları zamanı gelmiş bir bebeği geri etmek gibidir. Ya çocuğu ya da anayı toplumu öldürmeye varan bir çabadır bu. Konuyu bir varlık savaşı olarak gördükleri için hiçbir ölçü yasa gibi ya da ahlaki sınır tanımama gibi bir eğilimleri vardır. Yalan söylerler. İftira ederler. Karalama kampanyaları düzenlerler. Değişimi durdurma ve değişimi savunanları fikren alt etme konularında yeterli donanımları, derinlikleri olmadığı için kişilikleri hedef alırlar. Kişilik tetikçileri veya karakter suikastçıları rolüne soyunurlar. Bu nedenle gericiler saldırgandır. Üslupları "buna üslup denirse tabii" saldırgan ve hakarettir.

KİMİ İNSAN DÜŞÜNEN VE FİKİR YÜRETEN
Bir ülkenin düşünen, bilgi ve fikir üreten beyinlerine karşı duydukları öfke ve nefret de düşünce çeşitliliğine ve özgürlüğüne ne kadar karşı olduğunu sergiliyor. Sanki onların karanlık ve otoriter dünyasını bu ülkenin entelektüelleri ve özgürlükçü aydınları tehdit ediyor! Dünyada olan bitenden habersizler. Onlar değişimden ve demokrasiden korkuyorlar ama bunun farkında olmadıkları için "en nefret edilecek insanlar" listeleri hazırlıyorlar.