Geçen yıl bu köşede yayınlanan bir yazımda, dershanelerin kapatılmasının zor olduğunu yazmıştım. Başbakan “Kolay” dedi. Ve, gelecek yıl kesin olarak kapatılacaklarını söyledi. İyi mi, yoksa kötü mü olacak? Gelin, beraber bakalım.
Okullar, öğrencilerini yetiştirmede yeterli olamıyordu. O sebeple, özel dershaneler, bir ihtiyaçtan doğmuştu. İlki, 1955 yılında İstanbul Unkapanı’nda, ikincisi Ankara’da açılmıştı. Daha sonra sırayla diğer büyük şehirlerde derken, Türkiye’nin her tarafına yayıldılar.
Amaçları, öğrencilerin okullardaki bilgi noksanlarını tamamlamak, onları sınavlara daha iyi biçimde hazırlamaktı.
Ülkenin nüfusuyla birlikte öğrenci sayısı da artınca, kimi okula girişler için de sınav yapılmaya başlandı ve dershanelerin önemi biraz daha arttı.
Özellikle üniversite ve yüksek okullarla, bir kısım derslerini yabancı dille okutan okulların giriş sınavları, dershaneleri iyice yaygın hale getirdi.
DERSHANE SAYISI ARTINCA, OKULLAR GEVŞEDİ !
Dershanelerin sayıca artması, okullardaki öğretimi gevşetti. Önceleri, öğretmenlerin görev yaptıkları okullarla birlikte dershanelerde de çalışmalarına izin verilmesi, onları daha çok dershanelere yöneltti.
Bu durum, öğretmenin okuldaki görevinin ihmaline sebep olurken, öğrenciler de okuldan çok, dershaneleri benimsemeye başladılar.
İş bununla da kalmayıp, öğretmenler dolaylı yollarla öğrencileri ayrıca dershanelere gitmeye teşvik ettiler.
Ve çok geçmeden, ülke genelinde dershaneler, okulların yerini almaya başladılar.
Devlet okullarında çalışan öğretmenlerin, dershanelerde çalışmalarının yasaklanmasına rağmen, bu defa resmi olmayan yollarla bu organik bağ hiç kopmadı.
DERSHANELER, DAHA ÖNCE KAPATILMIŞTI
1980’li yılların başında, dershanelerden yakınmalar giderek arttı. Öyle ki, dershaneye gitmeyen ya da gidemeyen öğrencilerin, başta üniversite girişleri olmak üzere, sınavla öğrenci alan okullara girişlerinde başarılı olamadıkları söylendi, durdu.
Söylenti, doğruydu. Dershaneler bu durumu, kendilerine reklam konusu yaparken, bu gerçeği okullar da, veliler de kabul ettiler.
Nihayet, devlet de kabul edince, okulların yerini almaya başlayan, ancak öğrenci velilerine maddi külfet getiren dershanelerin kapatılmasına karar verildi.
Ve, 12 Eylül 1980 tarihinde, darbeyle ülkeye egemen olan askeri yönetim, Danışma Meclisi’nden çıkardığı bir kanunla, 1983 yılının sonuna doğru bütün dershaneleri kapattı.
Kapattı, ama dershanelerin fiilen kapanması için verilen sürede genel seçimler yapılınca, gelen sivil iktidar dershaneleri yeniden açıverdi.
DERSHANE SAYISI, DAHA ÇOK ARTTI
Bu defa, dershane sayısı eskisinden daha çok artmaya başladı. Üstelik, yasal olanların dışında, adına “korsan” denilen ruhsatsız olanları da açılmaya başladı.
Geçtiğimiz yaz başında Milli Eğitim Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamada, Türkiye’deki dershane sayısının, lise sayısını geçtiği bildiriliyordu.
Okullardaki öğretimin iyice gevşemesine sebep olan bu durum, velilerin çok önemli bir kısmını dershanelere yöneltti.
Sayıca 4 bini geçmiş olan dershanelerin, bir yıllık ciroları toplamının da 2 milyar lirayı geçtiğini, resmi açıklamalardan öğrendik.
Maddi imkanı olmayan öğrenci velileri bile, bulup/buluşturup çocuğunu dershaneye kayıt ettirmenin derdine düştü. Çünkü, çocuğunun geleceği okulun değil, artık dershanenin eline kalmıştı.
İşte, bu durumda, Başbakan Tayyip Erdoğan, “Bu iş, dershanelerin işiyse, bu okullar niye?” demekte haklıydı.
Bunun sonucu olarak da, geçen haftanın sonunda yaptığı bir açıklamayla, gelecek (2013-2014) öğretim yılı başından itibaren, bütün dershanelerin kapatılacağını söyledi.
BUNDAN SONRA, NE OLACAK ?
Başbakan, onu da söyledi. Kapatılan dershanelerin binaları ve bahçeleri okul olmaya uygun ise, her biri özel okula dönüşecek. Tabii, sahipleri isterse.
Devlet, bu okullara giden öğrencilerin öğretim giderlerine belli bir miktarda katkıda bulunacak. Yani, okul ücretinin bir kısmını devlet ödeyecek.
Uygun olmayan binalarla, okul olmayanlar başka maksatla kullanılırken, dershaneler de artık tarihe karışmış olacak.
Bunun sonucu, “İyi mi, yoksa kötü mü olacak?” derseniz, bunu zaman gösterecek.
Kanaatim o ki, okullar kendini toparlamazsa, merdiven altındaki korsan dershaneler yeniden türeyecek, öğretmenlere özel ders verme kapısı yeniden aralanacak ve paralı öğretim, bu defa kanunsuz bir biçime bürünecek.
İşte, bu durumda devletin çok sıkı önlem alması gerekecek. Daha da önemlisi, okullar öğrencilerini hiçbir özel dershaneye muhtaç etmeden, okul içi ve okul dışı sınavlara hazırlamak zorunda kalacaklar.
Okulların esas amacı da, görevi de zaten bu değil midir?
Öte yandan, özel öğretim veren dershanelerden başka, özel kurslarla ilgili bir açıklama henüz yapılmadı.
Devletin şimdi, iyi denetlenmeyen bu kurslar hakkında da, ayrı bir tedbir alması gerekiyor. Bu yapılmadığı takdirde, dershanelerin boşluğunu özel kurslar doldurmaya kalkabilir.
Bundan sonra nelerin olacağını ise, biraz beklemek gerekecek.
