Moved Permanently

Değerli okurlar, konuya kaldığımız yerden devam ediyoruz.

Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan, madencilik alanında Türkiye’de yaşanan en büyük sıkıntının kaynak plânlamasının olmamasından kaynaklandığına dikkat çekerek yasanın eksikliklerini örneklerle şöyle sıraladı: “Binlerce mermer alanı açıyorsunuz, oradan çıkarılan mermer, ucuz bir şekilde dünya piyasasına sunuluyor. Hem kaynakları bertaraf ediyorsunuz hem de arzu ettiğiniz geliri elde edemiyorsunuz. Mesela kendi kaynaklarımızı sınırlandırıp piyasa koşullarının üzerinde bu malzemeyi satamaz mıyız, tabii ki satabiliriz. Ama Türkiye’de bugün yürürlükte olan maden mevzuatımız buna olanak tanımıyor.”

Devam ediyor, “OPEC ne yapıyor? Eğer arz fazlası varsa kısıtlamaya gidiyor. ‘Ben petrolümün 10 dolardan satılmasını istemiyorum.’ diyor. Üretimi düşürüyor ve bunu da örgütlü bir şekilde gerçekleştiriyor. Maden Kanunu’muzda  buna uygun bir düzenleme var mı? Hayır.”

“Kaynaklarımızın önemli bir bölümünü biz ham olarak satıyoruz. İşlenmiş bir ürüne dönüştürmüyoruz.” diyen Alan, sözlerine şöyle devam ediyor: “Halbuki bizim bu kaynakları sanayinin ham maddesi haline getirip, işleyip, uç ürüne dönüştürüp maksimum faydayı sağlayarak oradan da artı değer elde edip ülkenin zenginleşmesine katkı vermemiz lazım. Türkiye’nin kaynaklarını limanlardan uluslararası pazarlara gönderiyoruz. İşleyip bize geri satıyorlar.”

Alan, sözlerine şöyle son veriyor: “Çevresel felaketlerin ve maden kazalarının önlenmesi için katı kuralları içeren düzenleyici işlemlerin bu sürece entegre edilmesi; bunların da uluslararası normlarla uygun olması lazım.”

Buna ekleyeceğim şu haber (geçtiğimiz hafta içinde bir tv kanalında verildi), ülkemizde uluslararası normlara uygun bir maden işletmeciliğinin yapılmadığını açık olarak ortaya koymaktadır. Habere göre, Türkiye’de maden işletmeciliği yapan şirketlerin uluslararasındaki piyasa değeri, diğer ülkelerde maden işleten şirketlerin piyasa değerinin yanında birden yükseliyormuş. Nedeni, Türkiye’de şirketlere her türlü kolaylık sağlandığından yani uluslararası normlar devre dışı bırakıldığından, hiçbir risk taşımıyor. Oysa bu, uluslararası normların dışına çıkılıp şirketlere ne kadar çok fayda sağlanıyorsa, Türk halkının o kadar zararına oluyor demektir.

Ben öğrenciyken asistanımız olan Prof. Dr. Doğan Perinçek de (Jeoloji Mühendisleri Başkanı’nın konuşması kapsamında yayımlanan sözleri), Milli Maden Yasası’nın derhal çıkarılması çağrısında bulunarak şöyle devam etmekte: “Jeoloji Mühendisleri olarak yasanın eski haliyle kalması için çok uğraştık. Yasa değişiklikleriyle yabancıların lehine iyileştirmeler yapıldı, payları artırıldı. Onlar da burada yağma var, dediler, geldiler, ruhsat aldılar. Kendi ülkelerinde gösterdikleri hassasiyeti göstermiyorlar. Para yurt dışına gidiyor. Bize hiçbir katkıları yok. Bu firmanın yüzde 20’si Çalık’ın. Çalık yabancıya taşeronluk yapıyor. Sistem öyle kurulmuş. (…) Geliri de yurt dışına transfer ediyorlar. Bunu sağlayan da Maden Yasası.”

Ve devam etmekte: “Kapitülasyon yasalarını aratmayan ve son 20 yılda defalarca değiştirilen Maden Yasası değiştirilmeli; Milli Maden Yasası çıkarılmalı.”

Sonuç olarak, madenlerin işletilmemesi gibi bir durum söz konusu olamaz; çünkü madenciliğe yontma taşla başlayan insanlığın günümüzde ulaştığı teknolojik düzey, madenler sayesinde olmuştur. Ancak bir madenin işletilmesi kararı da orada yaşayan yerel halkla birlikte alınmalı ve çağdaş normlara uyulmalıdır. Çünkü toplumun diğer kesimlerinin yararına olacak olan bu faaliyette fedakârlıkta bulunacak kesim, o yörede yaşayan insanlardır. Bu bağlamda, Saraylılara, Saray’ın içme suyunu sağlayan ve su bakımından rezervuar/hazne kaya görevi yapan ancak halihazırda taşocağı olarak işletilen Güneşkaya Mvk-Kavacık Köyü civarındaki -jeolojide “kireçtaşı” olarak tanımlanan- kayaların/kayaçların tükendiğinde bir daha yerine konulamayacağını bir jeolog olarak hatırlatmak isterim.    BİTTİ